Pixar, một trong những hãng phim hoạt hình nổi tiếng nhất thế giới, không chỉ được biết đến qua những bộ phim thành công mà còn nhờ vào văn hóa doanh nghiệp Pixar sáng tạo, độc đáo mà họ đã xây dựng và duy trì trong suốt nhiều năm. Không có một công thức kỳ diệu nào để biến một tổ chức trở nên sáng tạo ngay lập tức, nhưng qua những phương pháp dưới đây của Pixar, chúng ta có thể học hỏi để tạo ra một nền văn hóa sáng tạo, đổi mới và vững chắc cho tổ chức của mình.
1. Phá bỏ khuôn mẫu trong văn hóa doanh nghiệp Pixar
1.1 Tư duy phá cách
Văn hóa doanh nghiệp Pixar luôn đặt trọng tâm vào việc tránh lặp lại những mô típ cũ kỹ và tìm kiếm những cách tiếp cận mới mẻ trong việc kể chuyện. Tư duy phá cách này bắt nguồn từ quan điểm của Ed Catmull, đồng sáng lập của Pixar, rằng việc sao chép những thứ trước đó chỉ tạo ra sản phẩm thủ công mà không phải nghệ thuật. Điều này có nghĩa là để tạo ra nghệ thuật thực sự, các nhà sáng tạo cần thoát ra khỏi các lối mòn quen thuộc và mạo hiểm thử nghiệm những ý tưởng mới lạ.
Trong đó, Pixar đã thành công trong việc phá bỏ các khuôn mẫu truyền thống qua một số bộ phim gồm:
- “Brave”: Bộ phim kể về nàng công chúa đầu tiên của Pixar với phong cách mạnh mẽ, độc lập và khác biệt hoàn toàn với hình ảnh công chúa lãng mạn, yếu đuối thường thấy trong các phim Disney truyền thống.
- “Toy Story”: Bộ phim không chỉ nói về mối quan hệ đối địch sau đó trở thành bạn bè giữa Woody và Buzz Lightyear, mà còn khai thác sâu về mối quan hệ giữa một cậu bé và những món đồ chơi của mình, một chủ đề mới mẻ và sáng tạo.
- “The Incredibles”: Bộ phim không chỉ tập trung vào hành động của các siêu anh hùng mà còn khám phá sâu sắc các mối quan hệ gia đình, cho thấy những khó khăn và thách thức mà các gia đình phải đối mặt.
Tư duy phá cách góp phần tạo nên thành công trong văn hóa doanh nghiệp Pixar
1.2 Đặt ra tiêu chuẩn mới và khuyến khích sự sáng tạo trong toàn bộ đội ngũ
Nhờ vào sự phá cách này, Pixar đã tự đặt ra những tiêu chuẩn riêng cho dòng phim hoạt hình. Mỗi bộ phim của Pixar đều mang một phong cách độc đáo và không bị ràng buộc bởi các công thức thành công trước đó. Điều này không chỉ giúp Pixar tạo ra những tác phẩm đột phá mà còn giúp hãng phim này trở thành người dẫn đầu trong ngành công nghiệp phim hoạt hình.
Đồng thời, Pixar cũng khuyến khích toàn bộ đội ngũ của mình, từ các nhà làm phim đến các nhà thiết kế phần mềm, luôn tìm kiếm và thử nghiệm những ý tưởng mới. Họ tạo ra một môi trường mà trong đó mọi người đều cảm thấy an toàn để sáng tạo và không sợ thất bại. Chính sự khuyến khích này đã tạo nên một nền văn hóa doanh nghiệp Pixar đổi mới liên tục.
>>> Phương pháp tạo động lực làm việc hiệu quả cho nhân viên
2. Văn hóa doanh nghiệp Pixar hướng đến sự đồng đẳng
2.1 Môi trường làm việc đồng đẳng
Pixar luôn đặt trọng tâm vào việc tạo ra một môi trường làm việc nơi tất cả các thành viên, bất kể cấp bậc, đều có thể hỗ trợ lẫn nhau. Điều này được thể hiện rõ ràng qua mô hình “Braintrust”. Trong các cuộc họp Braintrust, không có sự phân biệt cấp bậc hay chức vụ. Các giám đốc và nhà sản xuất hàng đầu cùng ngồi lại để thảo luận, xác định và giải quyết các vấn đề. Mọi ý kiến đều được lắng nghe và đánh giá một cách bình đẳng, tạo ra một không gian mà mọi người đều cảm thấy an toàn để bày tỏ suy nghĩ và ý tưởng của mình.
Môi trường làm việc đồng đẳng của Pixar
2.2 Sự thẳng thắn và minh bạch
Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên văn hóa đồng đẳng tại Pixar là sự thẳng thắn và minh bạch trong việc góp ý và phản hồi. Trong các cuộc họp Braintrust, các thành viên không ngần ngại chia sẻ ý kiến của mình, dù đó là ý kiến phê bình hay đề xuất cải tiến. Chính sự thẳng thắn này giúp Pixar có thể nhanh chóng phát hiện ra các vấn đề và tìm ra giải pháp tối ưu. Hơn nữa, việc mọi người đều có kiến thức về kể chuyện và sản xuất phim cũng giúp các cuộc thảo luận trở nên sâu sắc và hiệu quả hơn.
2.3 Kết nối trực tiếp giữa các thành viên
Văn hóa doanh nghiệp Pixar khuyến khích việc kết nối trực tiếp giữa các thành viên mà không cần thông qua các cấp trung gian. Điều này giúp loại bỏ những trở ngại trong việc truyền đạt thông tin và ý tưởng, đồng thời khuyến khích sự chủ động trong việc tìm kiếm giải pháp. Mọi người tại Pixar đều có thể tiếp cận và trao đổi với nhau một cách dễ dàng, từ đó tạo ra một môi trường làm việc cởi mở và hợp tác. Điều này không chỉ giúp tăng cường sự sáng tạo mà còn thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm và sự gắn kết trong công ty.
Văn hóa doanh nghiệp Pixar luôn chú trọng kết nối các thành viên trong công ty
>>> Phương pháp giao tiếp hiệu quả với cấp trên
2.4 Tinh thần hợp tác và hỗ trợ
Tinh thần hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau là một phần quan trọng của văn hóa đồng đẳng tại Pixar. Các thành viên trong nhóm không chỉ làm việc vì mục tiêu cá nhân mà còn vì mục tiêu chung của dự án và công ty. Mọi người đều được khuyến khích đóng góp ý kiến và kỹ năng của mình để cùng nhau tạo ra sản phẩm tốt nhất. Sự hợp tác này không chỉ giúp nâng cao chất lượng công việc mà còn tạo ra một môi trường làm việc tích cực, nơi mọi người cảm thấy được đánh giá cao và đóng góp vào thành công chung.
>>> Thay đổi tư duy, thay đổi kết quả: Từ “Tôi không biết” đến “Tôi sẽ tìm hiểu”
3. Không tồn tại khái niệm ý tưởng tệ trong văn hóa doanh nghiệp Pixar
3.1 Tư duy chấp nhận rủi ro
Pixar nổi tiếng với việc chấp nhận và thậm chí khuyến khích những ý tưởng chưa hoàn thiện hoặc chưa được kiểm chứng. Quan điểm của Pixar là không có ý tưởng nào hoàn toàn hoàn hảo ngay từ đầu, và chính những ý tưởng có vẻ kỳ quặc hoặc không khả thi ban đầu lại có thể trở thành những bộ phim đột phá nếu được phát triển và hoàn thiện. Điều này đòi hỏi một tư duy chấp nhận rủi ro, sẵn sàng thử nghiệm và học hỏi từ thất bại. Pixar hiểu rằng để đạt được sự đổi mới thực sự, cần phải vượt qua nỗi sợ hãi về việc thất bại và đón nhận những thách thức mới mẻ.
3.2 Quá trình phát triển và cải tiến ý tưởng
Một trong những quy trình quan trọng tại Pixar là việc liên tục phát triển và cải tiến các ý tưởng ban đầu. Những “đứa trẻ xấu xí” không bị loại bỏ ngay lập tức mà thay vào đó được xem xét, mổ xẻ và tinh chỉnh. Các đội ngũ tại Pixar dành nhiều thời gian để thảo luận, phản biện và đóng góp ý kiến nhằm cải thiện những ý tưởng này. Họ hiểu rằng một ý tưởng cần thời gian và sự chăm chỉ để phát triển thành một sản phẩm hoàn chỉnh. Quy trình này không chỉ giúp các ý tưởng trở nên tốt hơn mà còn tạo ra một môi trường mà mọi người cảm thấy an toàn để sáng tạo và thử nghiệm.
3.3 Văn hóa doanh nghiệp Pixar khuyến khích sự sáng tạo
Pixar đã xây dựng một văn hóa mà ở đó sự sáng tạo và đổi mới được đánh giá cao. Mọi thành viên trong công ty, từ những người mới vào đến các giám đốc kỳ cựu, đều được khuyến khích đóng góp ý tưởng và không sợ bị chỉ trích. Điều này tạo ra một không gian mà trong đó các ý tưởng mới mẻ, dù có vẻ lạ lùng hay không thực tế ban đầu, đều có cơ hội được phát triển. Chính văn hóa này đã giúp Pixar sản xuất ra những bộ phim độc đáo và sáng tạo, từ “Toy Story” đến “Coco”, tất cả đều bắt đầu từ những ý tưởng ban đầu có thể bị xem là “xấu xí”.
Văn hóa khuyến khích sự sáng tạo của mọi ý tưởng tại Pixar
>>> 6 cách thúc đẩy tinh thần làm việc của bản thân
3.4 Học hỏi từ thất bại
Pixar không ngần ngại học hỏi từ những thất bại. Họ coi thất bại là một phần tất yếu của quá trình sáng tạo và là cơ hội để học hỏi và cải thiện. Mỗi dự án, dù thành công hay không, đều mang lại những bài học quý giá giúp Pixar tiếp tục phát triển và đổi mới. Việc chấp nhận những “đứa trẻ xấu xí” không chỉ là chấp nhận rủi ro mà còn là chấp nhận rằng thất bại là một bước đệm quan trọng để đạt được thành công.
4. Nghịch lý khái niệm “giới hạn” trong văn hóa doanh nghiệp Pixar
4.1 Giới hạn thúc đẩy sự sáng tạo
Pixar tin rằng việc đặt ra các giới hạn không làm giảm sự sáng tạo mà ngược lại, chính những giới hạn này lại thúc đẩy sự sáng tạo. Khi có những ranh giới rõ ràng, các nhà sáng tạo buộc phải tìm ra những giải pháp độc đáo và mới mẻ để giải quyết vấn đề trong phạm vi cho phép. Điều này giúp kích thích tư duy sáng tạo và đẩy mạnh khả năng phát minh. Pixar nhận thấy rằng sự tự do hoàn toàn có thể dẫn đến sự lạc hướng và không hiệu quả, trong khi những giới hạn rõ ràng lại giúp tập trung năng lượng sáng tạo vào mục tiêu cụ thể.
Điển hình, trong quá trình sản xuất “Toy Story”, Pixar đã phải đối mặt với nhiều hạn chế về công nghệ đồ họa máy tính lúc bấy giờ. Thay vì xem đó là trở ngại, Pixar đã biến những hạn chế này thành cơ hội để đổi mới. Họ đã phát triển các công cụ và kỹ thuật mới để tạo ra những hiệu ứng hình ảnh chân thực và sống động, đặt nền móng cho sự thành công của cả bộ phim và ngành công nghiệp hoạt hình sau này.
4.2 Giới hạn thời gian và ngân sách
Không chỉ về mặt công nghệ, Pixar còn đặt ra các giới hạn về thời gian và ngân sách cho các dự án của mình. Việc có một khung thời gian cụ thể và ngân sách cố định giúp đội ngũ làm phim phải tập trung vào những yếu tố quan trọng nhất và loại bỏ những chi tiết không cần thiết. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình làm việc mà còn đảm bảo rằng dự án sẽ hoàn thành đúng tiến độ và không vượt quá ngân sách. Những giới hạn này tạo ra một áp lực tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và tìm kiếm các giải pháp hiệu quả.
4.3 Giới hạn tạo ra kỳ luật và tính kỷ luật
Đặt ra các giới hạn cũng giúp tạo ra một môi trường làm việc có kỷ luật và tính kỷ luật cao. Các thành viên trong đội ngũ làm phim phải tuân thủ các nguyên tắc và quy định đã đặt ra, điều này giúp duy trì một quy trình làm việc hiệu quả và nhất quán. Kỷ luật và tính kỷ luật không chỉ đảm bảo rằng mọi người đều làm việc theo đúng hướng mà còn tạo ra một môi trường làm việc nghiêm túc và chuyên nghiệp, giúp tối ưu hóa kết quả cuối cùng.
Pixar đặt ra tính kỷ luật về thời gian bằng cách sử dụng các que kem gắn trên tường
Việc đặt ra các giới hạn là một phần quan trọng trong chiến lược sáng tạo của văn hóa doanh nghiệp Pixar. Thay vì coi đó là trở ngại, Pixar đã biến các giới hạn thành động lực thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới. Những giới hạn về công nghệ, thời gian và ngân sách đã giúp Pixar phát triển các giải pháp sáng tạo và hiệu quả, đồng thời tạo ra một môi trường làm việc có kỷ luật và tính kỷ luật cao. Những bài học từ văn hóa doanh nghiệp Pixar về việc đặt ra các giới hạn có thể áp dụng cho bất kỳ tổ chức nào mong muốn thúc đẩy sự sáng tạo và đạt được hiệu quả cao trong công việc.
>>> Tinh thần làm việc của Apple: Bài học về đổi mới và sáng tạo
Kết luận
Văn hóa doanh nghiệp Pixar đã chứng minh rằng sự sáng tạo không phải là một đặc ân dành riêng cho những cá nhân xuất chúng mà là kết quả của một môi trường làm việc khuyến khích thử nghiệm, học hỏi và không ngại thất bại. Để ứng dụng được những điều này vào môi trường làm việc, tầm quan trọng của truyền thông nội bộ được đặt lên hàng đầu. Trong đó, hệ thống MGE, được thiết kế như kênh nội bộ giúp thúc đẩy văn hóa chia sẻ và xây dựng văn hóa doanh nghiệp sẽ là lựa chọn tốt cho nhiều doanh nghiệp. Đặc biệt, điều này càng quan trọng hơn trong một thế giới luôn thay đổi, khả năng sáng tạo và đổi mới chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp tồn tại và dẫn đến thành công.
