Bí quyết quản lý nhân sự hiệu quả hơn với xu hướng Moonlighting

Trong bối cảnh công nghệ phát triển và thị trường lao động thay đổi, nhiều người lao động tham gia vào xu hướng “moonlighting” – làm thêm các công việc ngoài giờ. Xu hướng này mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng tạo ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp. Để quản lý nhân sự hiệu quả trong bối cảnh moonlighting ngày càng phổ biến, các doanh nghiệp cần phải linh hoạt và sáng tạo trong các phương pháp quản lý của mình.

1. Quản lý nhân sự hiệu quả với khái niệm Moonlighting

Moonlighting là khái niệm mô tả việc người lao động làm thêm một hoặc nhiều công việc khác ngoài công việc chính thức của mình. Điều này có thể bao gồm việc làm thêm ngoài giờ tại các công ty khác, công việc tự do (freelance), hoặc làm việc bán thời gian vào buổi tối. Ban đầu, từ “moonlighting” mang ý nghĩa làm việc dưới ánh trăng sau khi hoàn thành công việc chính vào ban ngày, nhưng ngày nay, nó đã được mở rộng để chỉ bất kỳ hoạt động nào liên quan đến việc làm thêm bên ngoài khung giờ làm việc thông thường.

Moonlighting giúp người lao động có thể kiếm thêm thu nhập, phát triển kỹ năng mới hoặc thậm chí thử thách bản thân ở những lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, điều này cũng có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng giữa công việc chính và công việc phụ, gây ra căng thẳng và ảnh hưởng đến năng suất làm việc.

Lịch sử và nguồn gốc của Moonlighting

Thuật ngữ “moonlighting” lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1882, nhưng với ý nghĩa khác biệt so với ngày nay. Ban đầu, từ này được sử dụng để chỉ những hoạt động phạm pháp diễn ra vào ban đêm, khi các nhóm tổ chức tội phạm tại Ireland lợi dụng ánh trăng để tránh bị phát hiện.

Tuy nhiên, đến năm 1957, thuật ngữ này bắt đầu mang ý nghĩa như hiện nay – chỉ việc đảm nhiệm một công việc thứ hai ngoài giờ làm việc chính thức. Moonlighting đã trở nên phổ biến trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường lao động bất ổn và nhiều người lao động phải tìm kiếm thêm các nguồn thu nhập phụ để ổn định tài chính cá nhân.

Giải mã Moonlighting: Làm thế nào để quản lý nhân sự hiệu quả

Moonlighting có thể được chia thành nhiều hình thức khác nhau, dựa trên thời gian và mức độ tham gia của người lao động vào các công việc phụ.

• Trăng xanh (Blue moonlighting): Là khi người lao động gặp khó khăn trong việc cân bằng thời gian và trách nhiệm của nhiều công việc cùng một lúc. Họ có thể cảm thấy kiệt sức và không thể quản lý công việc hiệu quả.
• Trăng khuyết (Quarter moonlighting): Công việc chính chiếm phần lớn thời gian, trong khi công việc phụ chỉ chiếm một vài giờ trong ngày. Đây là hình thức phổ biến nhất, thường gặp ở những người muốn có thêm thu nhập nhưng không muốn dành quá nhiều thời gian cho công việc phụ.
• Bán nguyệt (Half moonlighting): Là khi công việc phụ chiếm hơn 50% quỹ thời gian rảnh còn lại của người lao động. Điều này có thể dẫn đến việc thiếu thời gian nghỉ ngơi, ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu suất làm việc.
• Trăng tròn (Full moonlighting): Ở cấp độ này, cả công việc chính và công việc phụ đều có vai trò tương đương nhau và phát triển song song. Người lao động không còn phân biệt giữa công việc chính và phụ mà dành thời gian và nỗ lực đồng đều cho cả hai.

2. Tại sao xu hướng Moonlighting ngày càng phổ biến?

Moonlighting không phải là hiện tượng mới mẻ, nhưng nó đã phát triển mạnh mẽ hơn sau đại dịch Covid-19. Khi đại dịch tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế toàn cầu, nhiều doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân sự và giảm lương, khiến nhiều người lao động phải tìm kiếm thêm các công việc phụ để duy trì cuộc sống. Đồng thời, xu hướng làm việc từ xa đã mở ra nhiều cơ hội hơn cho việc moonlighting, khi người lao động có thể dễ dàng sắp xếp thời gian và tham gia vào nhiều công việc khác nhau mà không cần phải di chuyển nhiều.

Tại Mỹ, theo số liệu của Business Insider, chính phủ ước tính có 412.000 người đang làm hai công việc toàn thời gian cùng một lúc, tăng đáng kể kể từ năm 2019. Tại Việt Nam, một khảo sát của Herbalife cho thấy 79% người lao động tham gia vào các công việc tay trái để tăng thêm thu nhập, với lý do hàng đầu là không muốn phụ thuộc vào một nguồn thu nhập duy nhất. Xu hướng này cũng phản ánh sự thay đổi trong tư duy của người lao động hiện đại, khi họ mong muốn có sự tự chủ hơn trong việc quản lý thời gian và tài chính cá nhân.

3. Những rủi ro và thách thức của Moonlighting đối với doanh nghiệp

Mặc dù moonlighting mang lại nhiều lợi ích cho người lao động, nhưng nó cũng đặt ra nhiều thách thức lớn cho các doanh nghiệp. Một trong những mối lo ngại lớn nhất là việc nhân viên không thể duy trì được hiệu suất làm việc cao nhất trong công việc chính của họ. Điều này có thể xảy ra khi nhân viên phải chia sẻ thời gian, năng lượng và sự tập trung cho nhiều công việc cùng lúc.

Giảm năng suất làm việc

Một trong những vấn đề chính khi nhân viên tham gia moonlighting là họ có thể mất tập trung vào công việc chính. Việc phải làm thêm ngoài giờ làm việc có thể dẫn đến căng thẳng, mệt mỏi và giảm hiệu quả làm việc tại công ty. Để quản lý nhân sự một cách hiệu quả, các doanh nghiệp cần phải theo dõi sát sao hiệu suất làm việc của nhân viên và có những biện pháp điều chỉnh kịp thời nếu phát hiện sự suy giảm năng suất.

Xung đột lợi ích

Xung đột lợi ích là một trong những rủi ro lớn nhất đối với doanh nghiệp khi nhân viên tham gia moonlighting. Điều này xảy ra khi nhân viên làm việc cho các công ty đối thủ hoặc những công ty hoạt động trong cùng ngành. Việc này không chỉ gây ra thiệt hại cho doanh nghiệp mà còn có thể dẫn đến việc rò rỉ thông tin mật và các bí quyết kinh doanh quan trọng.

Bên cạnh đó, để quản lý nhân sự hiệu quả, doanh nghiệp cần có các chính sách rõ ràng về việc nhân viên có thể tham gia vào công việc ngoài giờ, đồng thời đưa ra các biện pháp kiểm soát thông tin chặt chẽ.

Lạm dụng tài nguyên của công ty

Một vấn đề khác mà các doanh nghiệp cần phải lưu ý là việc nhân viên có thể lạm dụng tài nguyên của công ty để phục vụ cho công việc phụ của họ. Ví dụ, nhân viên có thể sử dụng phần mềm, máy tính hoặc thời gian làm việc để hoàn thành các công việc không liên quan đến công ty chính. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc mà còn gây thiệt hại tài chính cho doanh nghiệp. Do đó, quản lý nhân sự hiệu quả cần phải bao gồm cả việc kiểm soát việc sử dụng tài nguyên công ty một cách hợp lý.

4. Lợi ích của việc cho phép nhân sự tham gia Moonlighting

Mặc dù có nhiều rủi ro, moonlighting cũng mang lại những lợi ích nhất định cho doanh nghiệp nếu được quản lý đúng cách. Một trong những lợi ích lớn nhất là việc giúp nhân viên có thêm thu nhập và cảm thấy thoải mái hơn về tài chính. Điều này có thể giúp nâng cao mức độ hài lòng trong công việc và giảm nguy cơ nhảy việc.

Phát triển kỹ năng

Moonlighting cũng giúp nhân viên phát triển các kỹ năng mới mà họ có thể áp dụng trong công việc chính của mình. Ví dụ, một nhân viên làm thêm công việc viết lách có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp và sáng tạo, từ đó đóng góp tích cực hơn vào các dự án tại công ty chính. Điều này giúp nâng cao năng suất làm việc và đồng thời tạo ra sự đa dạng trong các kỹ năng của nhân viên.

Tăng cường sự linh hoạt

Việc tạo điều kiện cho nhân viên tham gia moonlighting cũng giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân những tài năng có khả năng quản lý thời gian tốt và tự chủ trong công việc. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh và yêu cầu cao hơn về sự linh hoạt trong công việc. Các doanh nghiệp cần phải áp dụng các chiến lược quản lý nhân sự hiệu quả để có thể tận dụng tối đa tiềm năng của nhân viên trong bối cảnh này.

>>> Xem thêm: Top 13 cách giúp quản lý thời gian hiệu quả trong công việc

5. Cách quản lý nhân sự hiệu quả trong bối cảnh Moonlighting

Để quản lý nhân sự đạt được hiệu quả cao, nhất là trong bối cảnh moonlighting đang trở nên phổ biến, các doanh nghiệp cần phải thiết lập các chính sách và biện pháp phù hợp nhằm đảm bảo rằng nhân viên vẫn duy trì được hiệu suất làm việc tốt nhất trong công việc chính. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và sáng tạo trong cách quản lý, từ việc theo dõi hiệu suất đến xây dựng môi trường làm việc minh bạch và cởi mở.

Xây dựng chính sách Moonlighting rõ ràng

Một trong những bước đầu tiên để quản lý moonlighting hiệu quả là thiết lập các chính sách rõ ràng về việc nhân viên có thể tham gia vào các công việc ngoài giờ hay không. Chính sách này cần bao gồm các quy định về việc nhân viên phải thông báo cho công ty về các công việc ngoài giờ, đảm bảo rằng công việc phụ không gây xung đột lợi ích hoặc ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc tại công ty chính. Việc xây dựng chính sách rõ ràng không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro mà còn tạo ra sự minh bạch trong quan hệ lao động.

Theo dõi và đo lường hiệu suất làm việc

Một yếu tố quan trọng trong quản lý nhân sự hiệu quả là khả năng theo dõi và đo lường hiệu suất làm việc của nhân viên. Doanh nghiệp cần xây dựng các hệ thống đánh giá hiệu suất dựa trên kết quả công việc thay vì chỉ tập trung vào thời gian làm việc. Điều này giúp đảm bảo rằng nhân viên vẫn đạt được các mục tiêu công việc mà không bị ảnh hưởng bởi các công việc ngoài giờ.

>>> Xem thêm: 3 tiêu chí để đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên giúp nâng cao hiệu suất

Khuyến khích sự phát triển cá nhân

Để quá trình quản lý nhân sự đạt được hiệu quả, doanh nghiệp cũng nên khuyến khích nhân viên phát triển cá nhân thông qua các công việc ngoài giờ. Các kỹ năng và kinh nghiệm mà nhân viên thu được từ moonlighting có thể mang lại lợi ích trực tiếp cho công việc chính tại công ty. Doanh nghiệp có thể hỗ trợ nhân viên trong việc đào tạo và phát triển kỹ năng mới, đồng thời tạo ra các cơ hội thăng tiến dựa trên những đóng góp này.

MGE là một hệ thống mạng nội bộ doanh nghiệp toàn diện, giúp doanh nghiệp quản lý nhân sự hiệu quả trong bối cảnh xu hướng moonlighting ngày càng phổ biến. Bằng cách cung cấp các công cụ truyền thông nội bộ mạnh mẽ, chương trình đào tạo linh hoạt và nền tảng kết nối nhân viên, MGE giúp doanh nghiệp theo dõi hiệu suất làm việc, nâng cao sự gắn kết và phát triển văn hóa tổ chức. Qua đó, MGE không chỉ tối ưu hóa quy trình quản lý nhân sự mà còn tạo điều kiện cho nhân viên cân bằng giữa công việc chính và phụ mà vẫn đảm bảo hiệu suất cao.

Kết luận

Moonlighting là một xu hướng ngày càng phổ biến trong thế giới lao động hiện đại, mang lại cả lợi ích và thách thức cho người lao động và doanh nghiệp. Để quản lý nhân sự hiệu quả trong bối cảnh này, doanh nghiệp cần áp dụng các chính sách linh hoạt, theo dõi sát sao hiệu suất làm việc và xây dựng một môi trường làm việc minh bạch. Qua đó, không chỉ giúp nhân viên phát triển kỹ năng và nâng cao hiệu suất làm việc mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động và phát triển bền vững.

>>> Có thể bạn quan tâm:

10 cách quản lý nhân sự đa thế hệ hiệu quả cho doanh nghiệp

Khám phá các bài viết liên quan về cách quản trị nhân sự trong doanh nghiệp